‘’Benim ya da yakınlarımın diyabeti yok, diyabet beni ilgilendirmez.’’ diyebilirsiniz. Ancak burada göz ardı ettiğiniz bir gerçek var: diyabet sadece bireylerin değil, toplumun genel sağlığını da ciddi şekilde etkileyen bir hastalıktır. Bu nedenle, diyabet hayatımızda olsa da olmasa da diyabetin toplumsal etkilerini anlamalı, bu konuda çevremizde farkındalık yaratmalı ve sebep olabileceği sorunlarla yüzleşmeliyiz.
Bugün, sağlıklı bir gelecek için diyabete karşı bir adım atın, diyabetin halk sağlığı üzerindeki rolünü keşfedin.
Diyabetin Halk Sağlığı Üzerindeki 5 Önemli Etkisi
1.Diyabetli veya Diyabet Riski Taşıyan Kişi Sayısının Hızla Artması
Kentleşme, yaşlanan nüfus, hareketsiz bir yaşam tarzı, ekran bağımlılığı, aşırı kilo ve obezitenin artması ile birlikte diyabet tüm dünyada artıyor. Günümüzde yaklaşık 537 milyon yetişkin diyabetle yaşarken, bu sayının 2030’da 643 milyona, 2045’te ise 783 milyona çıkacağı tahmin ediliyor. Bu artış, diyabetin toplum içerisinde daha sık görüleceğini ve halk sağlığı üzerindeki etkilerin daha da derinleşeceğini gösteriyor.
2.Maliyetler ve Sağlık Harcamaları
Diyabetin, ülkeler ve toplum üzerinde oluşturduğu ekonomik yükü sadece diyabetli kişilerin kullandığı ilaçlar ya da faydalandığı sağlık hizmetleri olarak düşünmek resmin sadece bir bölümünü görmek olur. Diyabet nedeniyle bireyin iş verimliliğinin azalması, hasta yakınlarının bakım verdiği için başka bir işle ilgilenememesi, doğru yönetilmeyen diyabet nedeniyle yaşam süresinin kısalması, tedavi süreçlerinin artması ve diyabetin başka sağlık sorunlarına yol açması gibi durumlar da diyabetin ekonomik yükü olarak değerlendirilir.
2019 yılında diyabete yönelik sadece ilaç ve bakım için sağlanan sağlık harcamasının 760 milyar ABD dolar olduğu tahmin edilmekte ve bu rakamın 2030 yılında 825 milyar ABD dolarına, 2045 yılında ise 845 milyar ABD dolarına ulaşması beklenmektedir.
3.Kısa ve Uzun Dönem Komplikasyonlar (Organ Hasarları)
Diyabet, kontrol edilmediğinde kalp hastalıkları, inme, böbrek sorunları, göz hastalıkları, sinir hasarı ve uzuv kaybı gibi durumlara neden olabilir. Bu komplikasyonlar, bireylerin yaşam kalitesini düşürür, diyabet tedavisine ek olarak tüm bu komplikasyonların da tedavi edilmesi gerektiği için sağlık sistemi üzerinde ciddi bir yük oluşur.
4.İş Performansı ve Yaşam Kalitesi
Diyabet, insanların hayatını hem fiziksel hem de duygusal olarak etkiler. Özellikle aniden düşen veya yükselen kan şekeri seviyeleri, odaklanma sorunlarına, enerji düşüklüğüne ve konsantrasyon kaybına neden olabilir. Bu durumlar, iş yerinde verimliliği azaltabilir. Kan şekerindeki dalgalanmalar sadece iş hayatını değil günlük hayatı da etkileyerek yaşam kalitesini düşürebilir ve strese neden olur. Diyabetin uzun vadeli komplikasyonları (örneğin sinir hasarı, görme sorunları, kalp problemleri) diyabetle yaşayan kişinin günlük aktivitelerini kısıtlar. Tüm bunlar başta diyabetle yaşayan kişinin hayatını zorlaştırsa da zamanla, suya atılan taşın neden olduğu dalgalar gibi büyüyerek çevresindeki herkesin hayatını farklı noktalardan etkilemeye başlar.
5.Sağlık Eşitsizliği
Diyabetli her 4 yetişkinden 3’ü düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır, yine diyabetin en hızlı arttığı bölgeler düşük ve orta gelirli ülkelerdir. Bu ülkelerde diyabetli kişilerin hastalıklarını doğru şekilde yönetmelerini sağlayacak tanı, tedavi ve takipte gerekli ilaç ve teknolojilere ya hiç ya da kısıtlı erişebilmeleri, diyabet yükünün ve sağlık eşitsizliğinin artmasına, dolayısıyla diyabetin küresel bir sağlık sorunu haline gelmesine neden olmaktadır.
Kısacası diyabet, sadece bireylerin değil, toplumun genel sağlığını etkileyen küresel bir sorundur. Diyabetin farkında olmak, geniş kapsamlı etkileriyle yüzleşmek ve sağlık eşitsizliklerini azaltmak toplum olarak daha sağlıklı yarınlara ulaşmak için büyük önem taşır.
Eğer diyabet konusunda yeterli bilgiye ve farkındalığa sahip olursak, hep birlikte erken teşhis ve etkin müdahale ile diyabetle mücadelede ilerleme kaydedebiliriz. Toplum sağlığını iyileştirme yolculuğunda, diyabet sadece bir başlangıçtır. Ancak her adım, daha sağlıklı ve bilinçli bir toplumun inşasına katkı sağlar.