Yılbaşı Akşamı için Diyabet Dostu Öneriler

Yıl boyunca diyabetinizi doğru bir şekilde yönettiniz, sağlıklı seçimler yaptınız ama özel günler söz konusu olunca beslenme düzeninizin dışına çıkmaktan ya da şekerinizi  kontrol edememekten endişeleniyor olabilirsiniz. Sizinle paylaşacağımız öneriler ile yılbaşı gibi özel günlerde de kan şekerinizi koruyabilir, endişelenmeden anın tadını çıkarabilir ve tüm sevdiklerinizle birlikte keyifli bir akşam geçirebilirsiniz.

  • • Evde başlayalım: Dışarıya çıkmadan önce evde küçük bir şeyler atıştırabilirsiniz.

Özel bir gün için sevdiklerinizle dışarıda ya da evde toplanıyor olabilir, çok güzel sofralarla karşılaşabilirsiniz. Akşam yemeği alıştığınız saatten farklı bir saatte olabilir, daha geç olacaksa kan şekeriniz düşebilir, çok aç olursanız fazla  yeme olasılığınız artar, bunu engellemek için o gün  öğünlerinizi atlamayın ve çıkmadan önce beslenme düzeninize uygun küçük bir atıştırmalık yiyin.1 İlaçlarınızı yanınıza aldığınızdan emin olun ve ihmal etmeyin.

  • • Gelin, tabağınızı birlikte hazırlayalım.

Harika bir sofrayla karşılaştıysanız ve ne yiyeceğiniz konusunda kafanız karışık ise tabağınızı şu şekilde hazırlayabilirsiniz:

  • o Öncelikle tabağınızın yarısını brokoli, lahana, patlıcan ve ıspanak gibi renkli, nişastalı olmayan sebzelerle doldurun. Etle karışık ya da krema içeren soslara sahip sebze yemekleri yerine, hafif soslu haşlanmış ya da buharda pişmiş sebzeleri tercih edin.2
  • o Sebzeden sonra karbonhidrat içeren gıdalara geçin, tabağınızın çeyreğini dolduracak kadar pirinç, ekmek, haşlanmış patates veya bezelye gibi tahıllardan ya da nişastalı sebzelerden alın.  Eğer tam buğday ya da mısır ekmeği seçeneğiniz varsa onları tercih edin. Makarna, peynirli yemekler ve patates salatası gibi ağır soslar içeren nişastalı yiyeceklerden kaçının.2
  • o Tabağınızın kalan çeyrek kısmını ise tavuk, balık, yağsız et veya fasulye yemekleri gibi proteinler ile doldurun. Yağda kızartılmış, panelenmiş ve ağır soslarla pişirilmiş etlerden uzak durmaya çalışın ya da sadece tadına bakın.2
  • o Tatlı olarak armut, elma, portakal  veya mandalina gibi taze mevsim meyveleri seçin. Kurabiye, kek, pasta gibi şeker ve yağ oranı yüksek yiyecekler yememeye çalışın,
  • • Yiyecekleri atıştırmamak için masadan uzaklaşın.

Yeterince yemek yemiş olsanız bile masada sohbet ederken eliniz yiyeceklere gidebilir ve fark etmeden sınırı aşabilirsiniz. Bu kontrolsüz atıştırma halinden kurtulmak için masadan uzak bir yere geçin ve sohbetinize orada devam edin. Böylece yemek yeme fikrinden uzaklaşabilir, sosyalleşmeye odaklanabilirsiniz.1

  • • Alkol yerine sağlıklı içecek alternatiflerini  tercih edin.

Alkol tüketimi, kan şekerinizi olumsuz etkileyebilir, bu nedenle alkol tüketmemeniz ya da ölçülü tüketmeniz önemlidir..Bu ölçü kadınlar için günde en fazla bir bardak, erkekler için ise iki bardaktır.3 Aç karnınıza alkol almak hipoglisemiye neden olabilir,

Alkol kullanmak yerine büyük bir bardak su veya maden suyunu yudumlayarak yavaş yavaş içebilirsiniz.  Böylece hem yeterince sıvı tüketmiş olursunuz hem de yavaş içtiğiniz için alkollü içeceklerden uzak durmanız kolaylaşır. Eğer, alkol tükettiyseniz hipoglisemi riskine karşı şekerinizi daha sık aralıklarla ölçmeyi unutmayın.1

  • • Diyabete sahip çocuğunuzun varsa hem eğlenmesine hem de sağlıklı kalmasına yardımcı olabilirsiniz.

Eğer diyabet ile yaşayan çocuğunuz varsa, özellikle de yeni tanı aldıysa, kutlamalar ve özel günler sizi endişelendirebilir. Endişelenmeniz normaldir, ancak çocukların sosyal becerilerini geliştirebilmeleri, arkadaşlık bağlarını güçlendirebilmeleri ve yeni anılar yaratabilmeleri için yılbaşı gibi özel zamanlar önemlidir.4 Diyabetin bu güzel zamanların önüne geçmesini engellemek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

  • o Çocuğunuz parti modundayken onu her zaman kontrol edemezsiniz, elinizden gelenin en iyisini yapın ve akışa uyum sağlayın.4
  • o Kutlama öncesinde menüde neler olduğunu önceden öğrenebilir, eğer uygun yiyecekler yoksa çocuğunuzun sevdiği ve tüketmesinde sorun olmayan birkaç yiyeceği masaya dahil edebilirsiniz.4
  • o Çocuğunuz kutlamanın heyecanıyla fazla hareketli olabilir, bu da kan şekerini etkileyebilir. İnsülin dozunu ayarlamak için yediklerinin yanı sıra bu durumu da göz önünde bulundurun.4
  • o Çocuğunuz böyle ortamlarda kendini oyuna kaptırabilir ve yemek yemeyi unutabilir, bu nedenle hipoglisemiyi önlemek için yeterince yemek yediğinden emin olun.4
  • o Evden çıkmadan ve döndüğünüzde çocuğunuzun kan şekerini kontrol edin.4

Tüm bu önerilerin yanı sıra, sevdiklerinizle birlikte kutlamaların, güzel anların tadını çıkarmayı ve unutulmaz anılar biriktirmeyi unutmayın!

Referanslar:

  1. 1. Association of Diabetes Care & Education Specialists (ADCES). https://www.adces.org/docs/default-source/living-with-diabetes/tip-sheets/healthy-holiday-eating/aade_holiday_toolkit.pdf
  2. 2. https://www.cdc.gov/diabetes/managing/eat-well/eating-special/buffet-tips-for-diabetes.html (Erişim tarihi: 01.12.2023)
  3. 3. Alison B. Evert, et al. Diabetes Care. 1 May 2019; 42 (5): 731–754.
  4. 4. https://jdrf.org.au/parties-your-child-type-1-diabetes/ (Erişim tarihi: 01.12.2023)